Jednym z elementów niezbędnych do utrzymania jamy ustnej w dobrej kondycji zdrowotnej jest dbanie o jej higienę. Nie każdy wie, że zaniedbania w tej materii są ważne nie tylko w kontekście ewentualnych problemów stomatologicznych, ale również stanowią istotny element profilaktyki zachłystowego zapalenia płuc. Choroby zębów i niewystarczająca higiena jamy ustnej mogą doprowadzić do zachłystowego zapalenia płuc, co z kolei sprawia, że treść pokarmowa i soki żołądkowe przedostają się do dróg oddechowych i płuc. Taki stan rzeczy może skutkować poważnymi problemami. Pojawienie się pandemii COVID-19 jeszcze bardziej nasiliło ten problem. Jak sobie z nim radzić?
Co to jest dysfagia, jakie są jej objawy i jakim chorobom towarzyszy?
Z uwagi na to, że dysfagia wiąże się z zaburzeniami połykania, które są niezwykle niebezpieczne dla chorego, warto wiedzieć, jak można ją rozpoznać. Wspomniane zaburzenia mogą się objawiać utrudnionym, a nawet uniemożliwionym przyjmowaniem pokarmów zarówno w postaci stałej, jak i płynnej. Co więcej, problem może dotknąć osoby w każdym wieku – dorosłych i dzieci. Dysfagia może być symptomem wielu chorób, w tym:
- pediatrycznych (wad genetycznych, czyli deformacji języka i szczęki oraz rozszczepów, oparzeń, refluksów czy zakatarzonego nosa),
- neurologicznych,
- laryngologicznych (guzów, przerostu migdałków),
- internistycznych (wewnętrznych),
- psychogennych.
Ze względu na objawy, które towarzyszą dysfagii, zwykle niełatwo zdiagnozować to zaburzenie. Możemy wyróżnić kilka symptomów pojawiających się podczas spożywania posiłków, na przykład kaszel, krztuszenie, kichanie, wyciekanie pokarmów i płynów przez nos lub usta, trudności z żuciem, ból podczas przełykania, zaleganie części kęsa po przełknięciu w ustach czy uczucie zwracania pokarmu po przełknięciu.
Oprócz tego zauważalne mogą być też objawy, które wiążą się ze sposobem jedzenia. Zaliczamy do nich między innymi przyjmowanie specjalnej pozycji podczas jedzenia, dłuższy czas niezbędny do zjedzenia posiłku czy unikanie niektórych pokarmów z uwagi na ich konsystencję. Chory często też miewa niejasne stany podgorączkowe, traci nawet 5% masy ciała w ciągu kwartału albo potrzebuje więcej czasu na wyzdrowienie.
Jak sobie radzić z dysfagią?
Biorąc pod uwagę fakt, jak bardzo groźna może być dysfagia, nie należy lekceważyć objawów, które mogą na nią wskazywać. Wówczas konieczna może okazać się konsultacja ze specjalistą i wizyta w ośrodku terapii dla dzieci lub dorosłych w celu zdiagnozowania i terapii dysfagii. Oprócz tego należy też pamiętać o bezpiecznym karmieniu (właściwej pozycji i zasadach spożywania pokarmów). Kolejną kwestią jest staranna higiena jamy ustnej co najmniej 3 razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku.
Jeśli u chorego występują niedowłady i zaburzenia czucia w obrębie jamy ustnej, konieczne jest też sprawdzanie zawartości jamy ustnej po każdym posiłku i usuwanie zalegających resztek. Jeśli chodzi o zabiegi higieniczne, to dobrze, jeśli zostaną wdrożone już od pierwszych dni życia niemowlaków, ponieważ będą skutecznie zapobiegać chorobom i ukształtują dobre nawyki. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do sposobu spożywania posiłków dobrze umówić się na konsultację ze specjalistą.