Integracja sensoryczna jest procesem, w którym mózg przyjmuje informacje przesyłane przez ciało i środowisko, dzięki czemu wysyła odpowiednią reakcję. Podstawowymi zmysłami dla integracji sensorycznej są: dotyk, głębokie czucie ciała i równowaga. Mają bowiem ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Czym jest integracja sensoryczna?
Zintegrowanie zmysłów umożliwia rozwój i działanie innych bodźców, na wyższym poziomie. Dzięki właściwej integracji sensorycznej możemy korzystać ze wzroku, słuchu, węchu, mowy, smaku, umiejętności chodzenia i wykonywania wielu czynności. To właśnie integracja sensoryczna umożliwia nam pisanie, czytanie, malowanie i szereg innych czynności. Mózg jest zintegrowany z bodźcami i wcześniejszymi doświadczeniami. Tworzy on reakcję adaptacyjną, adekwatną do obecnej sytuacji. Natychmiastowo reaguje na potrzeby nasze oraz otoczenia. Integracja sensoryczna ma swój początek w okresie płodowym, a kończy się w 7. roku życia. Jeśli określone umiejętności nie zostaną odpowiednio rozwinięte w kolejnych stadiach, pojawia się problem z prawidłowym funkcjonowaniem i zachowaniem dziecka. Dzięki integracji sensorycznej dziecko potrafi skupiać uwagę na wykonywanych czynnościach, w tym na zabawie oraz nawiązuje prawidłowe relacje m.in. z rówieśnikami. Proces integracji społecznej jest najsilniejszy w ciągu pierwszych trzech lat, ale odbywa się przez całe życie.
Dlaczego ważna jest terapia integracji sensorycznej?
Zazwyczaj zastanawiamy się, czym jest terapia integracji sensorycznej. Jest niezbędna, gdy mają miejsce zaburzenia integracji sensorycznej, czyli kiedy mózg nie potrafi prawidłowo przetwarzać bodźców zmysłowych. W wyniku czego u dziecka pojawiają się trudności z wykonywaniem poleceń, realizacją prostych czynności czy z planowaniem własnych działań. Dziecko jest nadmiernie ruchliwy, ma problemy z koncentracją uwagi, koordynacją ruchów, czytaniem, pisaniem, układaniem elementów, nawet z zabawą. Jego zmysły nie kojarzą faktów i nie potrafią właściwie określić danej sytuacji. Młody człowiek nie potrafi adekwatnie odpowiedzieć na bodźce. To, co dla większości dzieci jest naturalne, czyli przyswajanie wiedzy, przyjmowanie informacji, przetwarzanie wrażeń itp., przy zaburzeniach integracji sensorycznej, jest niezwykle skomplikowane. Jest to ogromny problem nie tylko dla rodziców, ale dla samego dziecka, u którego znacznie spada samoocena oraz może pojawić się agresja, wycofanie, nerwowość. Tylko terapia integracji sensorycznej np. przeprowadzona w ośrodku Agathum, jest w stanie pomóc w takiej sytuacji.
Na czym polega terapia integracji sensorycznej?
Terapia integracji sensorycznej odbywa się w odpowiednio wyposażonej sali terapeutycznej. Dzieci mają do dyspozycji zabawki o różnych kształtach, wzorach i rozmiarach, różnego rodzaju pomoce, urządzenia oraz sprzęty terapeutyczne. Terapia integracji sensorycznej najczęściej angażuje ruch, dlatego w trakcie zajęć wykorzystuje się takie aktywności, jak: bujanie, rotację, pokonywanie torów przeszkód, skoki na trampolinie, wspinanie na drabinkach, a także granie na instrumentach muzycznych, masaże, zabawy w suchym basenie, ćwiczenia z wykorzystaniem mas plastycznych. Dzieciaki wykonują wiele zadań odpowiednio dopasowanych do swoich możliwości, ale stanowiących wyzwanie i zapewniających interesującą zabawę. Dzięki temu dzieci chętnie je realizują, bez stresu i zniechęcenia. Terapeuta monitoruje i analizuje zachowanie każdego swojego podopiecznego, wymieniając się informacjami z jego rodzicami. Adekwatna integracja sensoryczna jest podstawą do prawidłowego rozwoju ruchowego, uczenia się i zachowania.
W ośrodku Agathum w spotkaniach z terapeutą uczestniczy jeden pacjent, ponieważ zajęcia odbywają się indywidualnie dla każdego dziecka. Diagnoza SI jest stawiana na podstawie testów i szczegółowego wywiadu z rodzicami lub opiekunami. Terapia musi być przemyślana i odpowiednio dobrana do wieku i problemów pacjenta. W Centrum Terapii dla Dzieci zajęcia trwają około 50 minut. Rodzice powinni jednak uzbroić się w cierpliwość w zakresie widocznych efektów, ponieważ zależą one fazy rozwojowej danego dziecka. Tylko systematyczna praca na zajęciach i w domu przyspieszy poprawę funkcjonowania pacjenta.